30 jaar geleden raakten dr. Carol Dweck en haar collega’s geïnteresseerd in hoe leerlingen met mislukkingen omgaan. Het viel hen op dat sommige leerlingen terugveerden en anderen ernstig teleurgesteld raakten door de kleinste tegenvallers. Ze bestudeerden het gedrag van duizenden leerlingen. Hierdoor ontwikkelde Dweck de begrippen fixed mindset en growth mindset om de onderliggende overtuigingen te beschrijven die mensen hebben over leren en intelligentie. Als leerlingen geloven dat ze slimmer kunnen worden, begrijpen ze dat ze zich daar wel voor moeten inzetten. Wanneer ze meer bezig zijn met en zich inzetten voor het leren, worden hun leerprestaties hoger.

Recente neurowetenschappelijke studies tonen aan dat ons brein veel flexibeler is dan we ooit dachten. Onderzoek naar de plasticiteit laat zien dat door te oefenen er nieuwe verbindingen kunnen ontstaan tussen neuronen, bestaande verbindingen sterker worden en impulsen sneller kunnen worden doorgegeven. We kunnen onze hersenen stimuleren door wat we doen, bijvoorbeeld goede leerstrategieën gebruiken, vragen stellen, oefenen en een gezond eet- en slaappatroon.

Wat ook uit de studie bleek was dat als je een growth mindset hebt, je je anders gedraagt. Daardoor stelden onderzoekers zich de vraag: kan iemands mindset veranderen? En hoe dan?
Dat kan inderdaad. En als je (je) mindset verandert heeft dat een positief effect op motivatie en prestaties.

Naast kinderen leren over maakbare intelligentie merkten onderzoekers op dat het handelen van de leraar van grote invloed is op de mindset van de leerling. Feedback van leraren aan hun leerlingen kan een leerling stimuleren om voor een uitdaging te kiezen en zijn prestaties te verbeteren of het erbij te laten zitten.

Een voorbeeld; een onderzoek naar verschillende vormen van complimenteren toonde aan dat ‘een leerling zeggen dat hij slim is’ een fixed mindset stimuleert. Terwijl het prijzen van hard werken en inzet een growth mindset stimuleert. Als leerlingen met een growth mindset hebben, gaan ze meer uitdagingen aan en leren ervan. Daarmee groeien hun vaardigheden en leerprestaties.

(Bron: Mindset works, Carol Dweck)

Bron: PO-management.nl

Psychologe Carol Dweck toonde aan dat een zogenoemde ‘groei mindset’ heel belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen. Samen met partners in de Bazalt Groep maakt het HCO het gedachtegoed en werk van Carol Dweck voor het Nederlands onderwijs beschikbaar. In januari en februari vond de eerste training Growth Mindsets op open inschrijving plaats. Negen leerkrachten van verschillende scholen namen deel. Een greep uit de reacties:

"Ik vond het een erg leuke training. Hele pakkende voorbeelden en leuk dat de trainer over zijn eigen ervaringen vertelde! The learning pit was voor mij een echte eyeopener!"

"Je wordt je er bewust van dat wat je zegt en wat je denkt van grote invloed is op het zelfvertrouwen en de motivatie van de kinderen in je groep."

"Je kijkt anders naar bepaalde zaken, je geeft iemand tools, feedback, kritiek waar deze iets mee kan, waardoor hij/zij zichzelf beter kan ontwikkelen."

"Je beoordeelt iemands proces tijdens het werk, niet alleen een eindproduct."

Wil je ook actief aan de slag met het gedachtegoed van Carol Dweck? Deze tweedaagse training kan ook incompany worden georganiseerd. Of denk aan een introductie workshop. Kijk voor meer hier voor meer informatie over trainingen of neem contact op met een van de trainers.

Eerst meer achtergronden lezen? Download een preview van het pocketboek Growth Mindsets.

Column: Harriet Marseille is coach en trainer persoonlijk leiderschap binnen Ouderbetrokkenheid-PLUS. Zij is auteur van het boek ‘Schoolleider aan zet in ouderbetrokkenheid - Met ambitie en lef naar een nieuwe regie’ (Bazalt, 2016). Door haar aanpak om dieper te gaan dan de standaardvaardigheden en methodes, is zij in staat scholen tot werkelijke verandering te helpen. Zie www.ouderbetrokkenheidplus.nl.

Hoewel er tegenwoordig relatief veel aandacht is voor ouderbetrokkenheid, denk ik dat basisscholen er nog onvoldoende in zijn geslaagd een constructieve, gelijkwaardige samenwerking met ouders te realiseren. Ik spreek  schoolleiders die ouders als ongeïnteresseerd en onbereikbaar ervaren, of juist als te aanwezig, negatief kritisch of dominant. Ik zie scholen soms vanuit onmacht handelen (‘Help, het loopt uit de hand!’) of vanuit macht (‘Wij bepalen hier zelf hoe we op school te werk gaan en daar hebben ouders zich buiten te houden’). Het zou mooi zijn als school en ouders zich opstellen als gelijkwaardige samenwerkingspartners.

Lees meer...